Generative AI กับการศึกษา – แนวทางของ UNESCO เพื่อคุณภาพและความเท่าเทียม
Student blog — 24/09/2025
AI และการส่งเสริมความครอบคลุม ความเท่าเทียม และความหลากหลายทางภาษาและวัฒนธรรม (Promote inclusion, equity, and linguistic and cultural diversity)
การพัฒนา AI เพื่อการศึกษาที่มีคุณภาพควรวางอยู่บนหลักการไม่แบ่งแยก (Inclusion) คือการเอื้ออำนวยให้ทุกคนสามารถเข้าถึงเครื่องมือได้อย่างครอบคลุม โดยไม่คำนึงถึงข้อจำกัดหรือปัจจัย เช่น เพศ ชาติพันธุ์ ความต้องการพิเศษทางการศึกษา สถานะทางเศรษฐกิจและสังคม ที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ สถานะการพลัดถิ่น ฯลฯ จึงจะกล่าวได้ว่าเครื่องมือ AI เหล่านั้นถูกออกแบบมาเพื่อส่งเสริมการศึกษา ความเท่าเทียม ความหลากหลายทางภาษา และพหุวัฒนธรรม เพื่อให้บรรลุเป้าหมายดังกล่าวนี้ UNESCO จึงแนะนำการวางแนวนโนบาย 3 ประการ ได้แก่
- ระบุผู้ที่ไม่มีหรือไม่สามารถเข้าถึงอินเทอร์เน็ตหรือข้อมูลได้ แล้วจึงดำเนินการเพื่อลดอุปสรรค ขยายการเชื่อมต่อที่ครอบคลุม และส่งเสริมความสามารถทางดิจิทัล ควรมีการจัดตั้งกลไกที่ยั่งยืนสำหรับการพัฒนาและการจัดหาเครื่องมือที่ขับเคลื่อนด้วย AI สำหรับผู้เรียนที่มีความพิการหรือมีความต้องการพิเศษ ส่งเสริมการใช้ AI เพื่อสนับสนุนการเรียนรู้ตลอดชีวิตในทุกช่วงวัย ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนหรือมีภูมิหลังใด
- พัฒนาบรรทัดฐานการตรวจสอบระบบ AI เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีอคติทางเพศ การเลือกปฏิบัติต่อกลุ่มชายขอบ หรือวาทกรรมแสดงความเกลียดชังที่ฝังอยู่ในข้อมูลหรืออัลกอริทึม
- มีข้อกำหนดในการปกป้องความหลากหลายทางภาษาและวัฒนธรรมเมื่อนำ AI ไปใช้ในการศึกษาและการวิจัยในวงกว้าง กล่าวคือ ผู้ให้บริการ AI ต้องรวมเอาข้อมูลในหลายภาษา โดยเฉพาะภาษาท้องถิ่นหรือภาษาพื้นเมือง ในการฝึก AI โมเดลและปรับปรุงความสามารถของ AI เพื่อให้ตอบสนองและสร้างข้อความได้หลากหลายภาษา ไม่เลือกปฏิบัติต่อผู้ที่ใช้ภาษาท้องถิ่นหรือภาษาพื้นเมือง และไม่เน้นอิทธิพลทางภาษาหรือวัฒนธรรมแบบใดแบบหนึ่งจนเกินไป
อ้างอิง Guidance for generative AI in education and research – UNESCO Digital Library
ผู้เขียน: อาจารย์ ดร.อาบทิพย์ สุวลักษณ์
📱สนใจสมัครเรียนหรือสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ติดต่อ:
– คณะการศึกษาปฐมวัย มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย
– โทร: 02-6976664-5
– เว็บไซต์: https://ece.utcc.ac.th
– Facebook: https://www.facebook.com/EarlyChildhoodUTCC
– Instagram: ece.utcc
– TikTok: ece.utcc
#อยากเป็นครู #ศึกษาศาสตร์ #ม.เอกชน #ครูปฐมวัย #ครูอนุบาล #เรียนต่อปริญญาตรี #UTCC #การศึกษาไทย
